De antropologische eigenschappen van cultuur

Cultuur is:

een complex van levensmodellen (ideeën, symbolen, acties, disposities) van een volk in een bepaalde historische periode.

Volgens de Amerikaanse antropoloog Geertz is er in alle culturen een ‘model van’ (bv. reinheid, decorum, wetten), waardoor men denkt en iets voorstelt. De modellen genereren “modellen voor”, dwz leidende concepten voor het handelen van individuen die in de volgende typen kunnen worden ingedeeld:

• operationeel: het maakt een benadering van de wereld in praktische en intellectuele zin en een relatieve aanpassing aan de omgeving mogelijk. Het stelt u dus in staat om van het ideale naar het operationele over te gaan.
• selectief: het maakt een selectie van modellen functioneel voor het heden.
• dynamisch: het wordt in de loop van de tijd gehandhaafd, maar is niet vast. Door interactie met andere culturen zijn er wederzijdse veranderingen.
• gestratificeerd en gediversifieerd: binnen dezelfde samenleving zijn er culturele verschillen op basis van leeftijd, geslacht, inkomen, enz., en deze verschillen beïnvloeden sociaal gedrag. Afhankelijk van de samenleving is er ook een andere verdeling van cultuur.

Cultuur presenteert hoogteverschillen in zichzelf. Gramsci sprak schematisch over de hegemonische cultuur (die de macht heeft om haar grenzen te definiëren) en een ondergeschikte cultuur die, zonder die macht, geen mogelijkheid heeft zichzelf te definiëren. Zo ontstond na de Belgische kolonisatie de scheiding tussen Hutu en Tutsi. In de moderne samenleving, hoewel er culturele verschillen zijn op taalkundige en etnische basis, worden ze getolereerd omdat culturele integratie wordt bevorderd door leerplicht en sociale klassen geen starre grenzen kennen: de socioloog Bauman spreekt zelfs van “vloeibare moderniteit”.

• op basis van communicatie: cultuur ontstaat in feite uit een constante uitwisseling.
• holistisch: (van het Griekse olòs, “geheel”) en bestaat daarom uit onderling afhankelijke elementen. Zo is er een verband tussen religie en de voeding van een land en daarmee ook de economie. Volgens sommige antropologen zijn sommige culturen meer holistisch omdat ze deze onderlinge afhankelijkheid tussen elementen beter beseffen (bijvoorbeeld de verdeling in Indiase kasten en de nauwe band daartussen).
• poreus: er zijn continue overschrijdingen tussen culturen en het is moeilijk om een ​​echte grens, een echte grens tussen culturen te definiëren.